«Карга Боткасы»
В деревне Янга-Юл в рамках Года семьи состоялся фольклорный праздник «Карга Боткасы».
Праздник «Карга боткасы», в переводе с татарского языка на русский язык «Грачиная каша», является одним из самых популярных весенних праздников у татар.
Заведующая Янга-Юльским СДК Сария Ефимова рассказала об обрядах и обычаях этого праздника. В древности люди верили, что весну на кончиках своих крыльев приносят грачи, поэтому с таянием снега и появлением первых ручьёв, в честь прилета грачей устраивали праздник “Карга боткасы”. В этот день красиво одевали детей и отправляли их собирать с каждого дома крупу, молоко, масло, сахар, яйца и зазывали стихами и песнями всех на праздник. Народ собирался на возвышенности, зажигался костер и в большом казане готовили кашу. После шумного веселья всех звали к костру и начали раздавать кашу. Первая порция полагалась земле с пожеланием всем мира, покоя и богатого урожая. Вторая – воде, чтобы вода смогла сохранить живность на земле. Третья – небу, чтобы было много солнечных дней и вовремя шли дожди, а четвертая – грачам как благодарность за принесенную весну. После этого каша раздавалась всем, кто присутствовал на празднике. Когда все расходились, стаи птиц налетели на кашу, оставленную им. “Карга ботсы” празднуется каждый год в конце марта.
Заведующая Вахитовской сельской библиотеки Сания Салимуллина и заведующая Вахитовским СДК Гульназ Фаттахова организовали для ребят подвижные игры: “Без, без без идек”, “Чума үрдәк, чума каз”. По традиции праздник начинался с песни про весну «Яз җитә». Дети танцевали танец “Каргалар” (про грачей), рассказывали стихи про птиц, ведущие праздника показали детям как, раньше на праздник собирали продукты. Затем девочки танцевали “Умырзая чәчәкләре”, а в завершении праздника все дети дружно встали в хоровод и пели песню “Кояшлы ил”. Тут и каша подоспела! Все угощались вкусной кашей "Карга боткасы", пышными блинами со сладким компотом.
Яңа Юл авылында, мәдәни мирасны һәм халык бәйрәм йолаларын торгызу максатыннан, Гаилә елы кысаларында «Карга Боткасы»- дип аталган фольклор бәйрәме узды .«Карга боткасы» бәйрәме (татар теленнән рус теленә тәрҗемә иткәндә «Грачиная каша») .Татарларда иң популяр язгы бәйрәмнәрнең берсе булып тора. Яңа Юл авыл клубы мөдире Сәрия Ефим кызы бу бәйрәмнең йолалары турында сөйләделәр. Борынгы заманда кешеләр язны канат очларында карлыгачлар китерә дип ышанганнар, шуңа күрә кар эреп, беренче инешләр барлыкка килгәч, карлыгачлар килү хөрмәтенә «Карга боткасы»- бәйрәме оештырганнар. Бу көнне балаларны матур итеп киендерәләр, һәр йорттан ярма,сөт, май, шикәр, йомырка җыярга җибәрәләр һәм бәйрәмгә барысын да шигырьләр һәм җырлар белән чакыралар. Халык биеклектә җыела, учак кабызыла һәм зур казанда ботка әзерлиләр. Шау-шулы күңел ачудан соң барысын да учакка чакыралар һәм камыр тарата башлыйлар. Беренче өлеш җиргә һәркемгә тынычлык һәм байлык теләп бирелгән. Икенчесе-су, су тереклекне җирдә саклый алсын өчен. Өченчесе – кояшлы көннәр күп булсын һәм яңгырлар вакытында яусын өчен күккә, ә дүртенчесе-яз өчен рәхмәт йөзеннән каргаларга. Шуннан соң ботка бәйрәмгә килгән һәркемгә таратыла. Барысы да таралгач, кошлар көтүләре алар калдырган камырга очып кергәннәр. "Карга боткасы" ел саен март ахырында билгеләп үтелә. Чара барышында, тәмле ботка пешерелгәндә, Вахит авыл китапханәсе мөдире Сания Сәлимуллина һәм мәдәният йорты мөдире Гөлназ Фәттахова балалар өчен күчмә уеннар оештырдылар:" Без, без идек","Чума үрдәк, чума каз". Традиция буенча бәйрәм яз турында «Яз җитә» җыры белән башланды. Балалар "Каргалар" биюен бииләр, кошлар турында шигырьләр сөйләделәр, бәйрәмне алып баручылар балаларга элек бәйрәмгә азык-төлек җыюларын күрсәттеләр. Бер хуҗабикә бодай, яки карабодай ярмалары, икенчесе йомырка, өченчесе май бирә. Хуҗалар юмарт булсын өчен, балалар алдан ук төрле кушаматлар әзерләгәннәр , аларны хор белән кычкырып әйткән. Яз-табигать беренче кар чәчәкләре. Кызлар "Умырзая чәчәге"- биюен бииләр, ә ахырында бәйрәмдә барлык балалар да бергәләп "Кояшлы ил"- җырын җырладылар. Шунда боткада элгереп җитте! Барысы да тәмле "Карга боткасы" боткасы татлы компот, коймаклар белән сыйланды. Бәйрәмдә балалар халык мәдәнияте чыганаклары белән таныштылар, халыкның гореф-гадәтләре, аның тормышы һәм көнкүреше. Халык авыз иҗатын өйрәнгәндә иҗат, җыр иҗаты, күптөрлелекне өйрәнү борынгы музыка кораллары, биюләр, Туган илгә, Ватанга, туган якка мәхәббәт тәрбияләү максатыннан үткәрелде .
